De koffieceremonie

Ethiopië – Buna ((koffie) spreek je uit als boena) is de nationale drank van Ethiopie, staat voor gastvrijheid en wordt door familie, buren, vrienden en onverwachte gasten ritueel gedronken. De volwassenen nemen plaats rond de plek waar de koffie gezet gaat worden. Op de vloer ligt vers gesneden gras, doorgaans met kleine gekleurde bloemen erop. De gastvrouw, gekleed in traditionele kleding, zittend op een berchuma (typisch Ethiopisch krukje met drie poten) wakkert een vuurtje aan. Dit kan een open houtvuurtje zijn maar de laatste jaren wordt er steeds meer gebruik gemaakt van houtskoolbranders. Op een klein vuurtje ernaast wordt etan (wierook) gebrand. Het is de bedoeling dat de koffie- en de wierookgeur zich straks vermengen. De opstijgende, geurende rookwalmen hebben de functie om God te eren. De Ethiopiërs gebruiken de ceremonie om tot rust te komen en nemen ruim de tijd, twee tot drie uur, om met iedereen te praten en nieuwtjes te horen.

Wat gebeurt er nu precies tijdens een koffieceremonie?

De rauwe koffiebonen worden eerst gewassen en gedroogd. Intussen is een platte schaal op het vuurtje voorverwarmd waarop de bonen gebrand kunnen worden. De gastvrouw roert en schudt de bonen totdat ze zwart en glanzend zijn. Na het branden, laat de gastvrouw haar gasten de geur van de net gebrandde koffiebonen opsnuiven. Er wordt zoute popcorn rondgedeeld. Een beetje vreemde combinatie, als je het mij vraagt. Zeker niet vies.

Nadat de bonen zwart en glanzend gebrand zijn, worden tot een poeder in een vijzel fijngestampt. Dit vergt enige kracht. Je houdt daarna een soort snelfiltermaling over. De jebena, een zwarte koffiepot gemaakt van klei, met een ronde bodem en een tuit in het midden, wordt gevuld met water en op het vuur gezet.

De gecruste koffiebonen worden in de koffiepot gedaan, waarna er heet water aan wordt toegevoegd. De sini’s, kleine mokjes, staan klaar op een soort dienblad met pootjes.

De koffiepot gaat nu op het vuur. Even wachten voor het beste resultaat. Als de koffie voldoende getrokken is tilt de gastvrouw de jebena op en schenkt de koffie van grote hoogte in de sini’s. En zelfs ik, die altijd melk in haar koffie heeft, lust dit zwart.

Weinig tijd omdat er in Ethiopië teveel te zien en te beleven valt? No problem! In Ethiopië zijn ‘buna bets’ (koffiehuizen) waar de geurige koffie de gehele dag gedronken kan worden.

Welke rituelen maken een land bijzonder?